Hulpeloos

4 januari 2018 door Karin van der Stoop

Mijn vriend doet sinds een paar maanden vrijwilligerswerk bij een daklozenopvang. Hij smeert broodjes en schenkt koffie voor de “cliënten” die zich daar melden. Hij vertelde me dat die allemaal hun eigen gebruiksaanwijzing hebben en dat er af en toe flink gescholden wordt. Je moet best stevig in je schoenen staan om daar tegen te kunnen. Maar hij vindt het leuk.

Hij zou ook graag echt iets willen betekenen voor mensen door ze te helpen hun problemen te boven te komen. Jammer voor hem mist hij de doelgroep die zich daar voor leent. De mensen die hij tegenkomt hebben allerlei psychische problemen die het wel heel moeilijk maken om de situatie te verbeteren.

Onderzoek
Vlak voor de kerst (19-12) besteedde Nieuwsuur aandacht aan die doelgroep van dak- en thuislozen zonder psychische problemen. Samen met Platform Investico en De Groene Amsterdammer hebben zij hier onderzoek naar gedaan. Er blijkt een groep te zijn die helemaal verstoken blijft van hulp, want die zijn zelfredzaam. Dat wil zeggen dat ze niet verslaafd of gestoord zijn, om even kort door de bocht te gaan. En dan heb je geen recht op een opvangplek.

Bron: pixabay.com

Kafka in de polder
In een grijs verleden heerste de gedachte dat dakloos zijn een keuze was. Er waren immers zoveel voorzieningen dat het niet nodig zou moeten zijn. Misschien was dat ooit ook wel zo, maar zeker sinds de crisis zijn die tijden definitief voorbij. Dat bewijst Laurens ten Hagen, deelnemer aan het onderzoek. Ooit behoorlijk bemiddeld met een salaris van anderhalve ton per jaar. Door stapeling van problemen is hij alles kwijtgeraakt en in een kafkaëske situatie beland, die wat mij betreft typerend is voor de stand van het land. Hij werkt 5 dagen in de week als vrijwilliger, dus er kan hem niet verweten worden dat hij op zijn lauweren rust (hallo participatiemaatschappij!). Maar hij krijgt niets voor elkaar; kastje, muur en weer terug, maar geen huis, geen uitkering en geen baan.

Wijsheid
Het Rijk heeft in al haar wijsheid besloten dat gemeentes allerlei zaken moeten regelen omdat ze zo lekker dicht bij de burger staan. Op zich geen gek idee. Alleen de uitvoering is zo verrot. Want gemeenten geven elk hun eigen invulling aan het beleid en krijgen vrij arbitrair budget toegewezen, waarbij ook nog flink bezuinigd wordt. Want door het over de schutting te flikkeren gaat het van de 1 op de andere dag efficiënter en heb je zomaar opeens een kwart minder budget nodig. Natuurlijk.

Zorgtaken

Bron: pixabay.com

Dat geldt voor daklozenopvang, maar ook voor jeugdzorg, WMO en GGZ. Zaken die behoorlijk overlappen trouwens, het zijn allemaal zorgtaken voor de kwetsbaren in de samenleving. En omdat in die sectoren al enorme problemen optreden, mede door te weinig budget en administratieve rompslomp, is er nu dus een groep die gewoon niet problematisch genoeg wordt geacht om hulp te krijgen. Niet gestoord genoeg, maar gewoon slachtoffer van persoonlijke omstandigheden en het neoliberale beleid dat alles en iedereen en zijn moeder aan de marktwerking heeft verkocht. Want als je eenmaal een beetje schuld hebt die je niet kunt afbetalen, dan wordt je opgevreten door de wolven. Boete op boete plus rente tot het niet meer te overzien is, waarna je hele hebben en houen voor een habbekrats wordt verkocht en je nog met een restschuld overblijft. En als je dan niet als een gek met een mes gaat lopen zwaaien, dan belandt je dus gewoon op straat.

Ik zal het voor de verandering maar even niet over de mensenrechten hebben. Maar dat dit beleid op de lange termijn zeer kwalijke gevolgen zal hebben voor de samenleving lijkt me evident. Want tja, kweenie hoor, maar ik denk dat, als mij zoiets overkomt, ik me niet heel zelfredzaam ga opstellen.