Vanuit het niets kan ik me opeens heel erg bezighouden met een bepaald woord, dat me dan opeens invalt of opvalt. Dan moet er oeverloos over de betekenis ervan worden nagedacht.
Op het begrip ‘waarheid’ heb ik bij vlagen mijn tanden stuk gekauwd. Zo ook op ‘eerlijkheid’ en ‘verantwoordelijkheid’. En tevens op ‘emoties’ en ‘gevoelens’ en of dat dan al dan niet hetzelfde is. En zo ja, hoe je dat dan weet. En zo nee, hoe je dat dan weer weet. Ja inderdaad, het is erg vermoeiend.
Ogenschijnlijk nutteloze activiteiten met een zeer dwangmatig karakter. die leiden tot neurotische nachtelijke neuzelarij. Over het hoe en het waarom. En het waartoe en waardoor. Vannacht was eerlijkheid weer eens aan de beurt.
Want waar hebben we het dan toch in vredesnaam over? En duurt het ook echt het langst? Ik ken iemand die zo leutig kan liegen alsof het duimendik gedrukt staat en die, desgevraagd naar de hem meest kenmerkende eigenschappen, toch als eerste opgewekt opmerkt, dat hij met name bijzonder eerlijk is. Waarom? Omdat hij altijd zegt wat hij denkt. Daarom. En dat klopt ook, dat doet hij inderdaad. Maar hij zegt niet wat hij doet.
Zou hij niet weten dat hij vaak dingen verzint? Dat klinkt ook veel leuker dan liegen. En hoe zou dat dan kunnen komen? Heb je dan vroeger net iets te vaak met leugens je reet moeten redden, omdat je hebt ervaren dat het spreken van de waarheid straf en slaag tot gevolg had?
En hoe zou dat dan weer komen? Is dat wellicht iets heel anders dan oneerlijk zijn? Gaat het daarbij om bewust en onbewust dingen doen? Zoals we nu eenmaal allemaal doen. Ik beweer ook wel eens iets, waarvan ik pas later besef dat het niet klopt.
Eerlijkheid vindt men over het algemeen héél belangrijk, tot aan het moment dat je dingen zegt, die men liever niet wil horen. Sociaal wenselijk gedrag is dan vele malen belangrijker, opdat de ander zich vooral niet op enigerlei wijze ongemakkelijk zal gaan voelen. Want dat is dan uiteraard jouw schuld.
Gaat het niet allemaal om belangen? Als ik geen ruimte krijg voor mijn waarheid, ga ik toch als vanzelf draaien en konkelen? Of zwijgen. Desnoods zelfs meepraten.
Opvallend veel bedrijven hebben wollige waarden als “helderheid en transparantie” hysterisch hoog in het veelal vliesdunne vaandel staan, maar aan de top hangt nogal eens een mottige mist van grimmige grauwsluiers.
Is dat erg? Welnee, we weten toch allemaal dat het een wassen neus is. Hoe harder er geroepen wordt dat iets heel belangrijk is, hoe kleiner de kans dat dit ook daadwerkelijk het geval is. Als het écht zo is, dan doe je het namelijk gewoon en maak je er verder geen woorden aan vuil. Dat heet vanzelfsprekend.
Iemand die veelvuldig verkondigt dat hij zo eerlijk is, vertrouw ik voor geen meter. Mooie woorden. Terwijl wij in Rotterdam, maar naar ik mag hopen inmiddels overal in het land, toch weten waar het werkelijk om gaat.
Eerlijk is eerlijk: iets is alléén maar belangrijk zolang IK er belang bij heb. En anders niet.
“Transparency” (bron: pixabay.com)
