bron: pixabay.com
Ouderen. Mensen die zoveel ouder zijn dan ik. Ik zie ze. Voor mij springen ze eruit, uit de massa. Ik weet niet precies hoe dat komt. Ik hoor wel eens dat ouderen zich op straat onzichtbaar beginnen te voelen. Maar voor mij zijn zij nu juist het zichtbaarst. Ze zijn de eersten die me opvallen in de mensenmenigte op een station, in de supermarkt, op een verjaardag.
Zijn het de ogen?
Misschien komt dat omdat de grijze en witte hoofden oplichten als vlekjes in een schilderij van Monet. Of wellicht heeft het te maken met hun tempo. Ze lijken te leven in een wereld waar je nog tijd kunt nemen voor dingen. Het is een wereld die ik mis. Misschien zijn ook het hun ogen die me raken als onze blikken elkaar ontmoeten. Ogen waarin de glimlach die ik dan bijna altijd terugkrijg, weerspiegeld wordt. Ogen waarachter een heel leven van vreugde en leed schuil gaat. Sprekende ogen waar je wat van kunt leren.
Ik ben niet bang voor het oud worden. Mijn lichaam zal steeds meer te wensen over laten en op gegeven moment is het op. Dat is niet erg. Waar ik soms wel bang voor ben is de manier waarop ik dan behandeld zal worden in de tijd dat ik nog niet dood ben, maar ook niet meer jong genoeg ben om “mee te tellen”.
Piepjong praat met stokoud
Mijn zoon zat als driejarige peuter liever op een parkbank met een oude man te kwebbelen. De zandbak, nog geen drie meter verderop, interesseerde hem niets. Ik zie het nog voor me, al is dat al meer dan 20 jaar geleden. Zijn voetjes kwamen maar net over de rand van de bank heen, hij was er met moeite opgeklommen en hij had heel wat te vertellen. Ik sloeg het van een klein afstandje gade. Zijn blik richtte zich dan afwachtend, na een kabbelende woordenstroom van zijn kant, op het gerimpelde gezicht naast hem. Hij straalde. Ze straalden allebei. Ze genoten.
Het ontroerde mij. Ik zag geluk. Je kon de spontane warmte tussen de twee mannen voelen. De één piepjong, de ander stokoud. Menselijkheid in het kwadraat. Verbinding uit het niets. Onbeschrijfelijk mooi. Als ik daaraan terugdenk, moet ik innerlijk een beetje huilen. Want wat ik toen zag, zie ik zo vaak niet meer om mij heen.
Ergernis
Ik zie geërgerde gezichten als een oude vrouw haar contante geld bij de kassa met bibberende vingers uit haar portemonnee plukt om haar boodschappen te betalen. Pfff, wat duurt dat lang! Kun je niet gewoon pinnen, mens?
Ik zie ergernis als een aardige caissière een oudere helpt om de boodschappen in de rollator te laden want dan moeten men weer een minuutje langer wachten voordat men onder het genot van het avondeten de favoriete serie op Netflix kan bekijken en daarna nog even online kan shoppen.
Ik zie mensen ontzettend ongeduldig zijn als zij op weg naar hun werk om een langzame bejaarde heen moeten lopen. Hoe kun je zo in de weg lopen! Hoe haal je het in je hoofd om zo oud te zijn en zo langzaam te lopen! Wat ben je toch lastig, stom oudje! Met je reuma in je knieën en je stomme rollator.
Piepstemmetjes
En dat is niet alles. Ik zie schuchterheid in de ogen van een bejaarde die mij vraagt om even iets uit de schappen in een winkel te halen waar hij dan niet bij kan. Ik vind dat erg. Want als je je moet schamen omdat je mij om hulp vraagt, dan zit er iets niet goed. Dan voel jij je minderwaardig en jemig, dat ben je niet!
Ik hoor piepstemmetjes in ziekenhuizen en artsenpraktijken als er tegen hoogbejaarde mensen wordt gepraat. Waarom met die piepstemmetjes, alsof je tegen een kind of puppy praat? Het is ook nog niet eens nuttig. Want juist ouderdomsdoofheid heeft het kenmerk dat hoge tonen minder goed doorkomen. Toch praat men vaak met die hoge stemmetjes tegen ouderen. Die stemmetjes lijken te zeggen dat je met iets ‘schattigs’ te maken hebt. Iets dat je niet helemaal serieus neemt.
Nou sorry, als ik ooit een oude leeftijd mag bereiken dan hoop ik dat ik niet als ‘schattig’ gezien word. Dat is niet mijn levensdoel. Om ooit vertederend te zijn. Ik wil serieus genomen worden. Totdat ik sterf. Ik wil serieus gehoord worden. Totdat ik sterf.
Schattig?
Mijn maag draait zich dan om als ik die piepstemmen hoor. Want het zijn volwassen mensen waartegen men praat. Mensen met een heel leven achter de rug Die nu last hebben van ouderdomskwalen wellicht. Dat maakt hen niet minder mens. En het maakt hen ook geen kind. Het maakt hen alleen maar afhankelijk van hulp. Kun je dan niet normaal praten tegen deze mensen?
Iedereen gaat op een gegeven moment meemaken dat je door de maatschappij waarin je leeft als overbodig of lastig of schattig (maar niet meer serieus te nemen) wordt uitgekotst. Je telt dan niet meer mee, je bent fysiek niet meer mooi genoeg om de aandacht te trekken, niet meer modern genoeg om nog een baan te kunnen vervullen, niet meer snel genoeg om bij de kassa geen ergernis op te wekken. Je bent dan gewoon bijna niets meer. Als je geluk hebt ben je nog schattig of vertederend.
Waardeloze waarden
De waarden die jij als persoon vertegenwoordigt, de ervaringen en levenswijsheden die je hebt opgebouwd, de dingen die je voor anderen hebt gedaan, de dingen die je hebt geleerd, de dingen waar je voor stond, die worden onzichtbaar als je hoofd grijs of wit begint te worden. Die tellen dan blijkbaar niet meer mee.
Terwijl je eigenlijk zóveel waard bent als je oud bent. Je bent dan iemand die het leven heeft gezien, iemand die zo veel kan begrijpen, inzichten heeft, omdat je zoveel hebt ervaren. Iemand die zéker nog ontzettend veel kan betekenen voor alle volgende generaties door alleen maar die ervaringen te delen.
Het is niet leuk om oud te worden. Het gebeurt gewoon. En ja, het gaat iedereen overkomen. Iedereen die niet vroegtijdig sterft, in ieder geval. Onherroepelijk.
Shitload aan ervaring
Maar laat je niet aanpraten dat je niets meer waard bent voor de maatschappij als je eenmaal zo oud bent. Zorg ervoor dat de reacties om je heen je niet het gevoel geven dat je alleen nog maar een last bent. Je hebt heel wat te geven. Een shitload aan ervaring.
Jij hoeft jezelf niet meer te bewijzen. Je kunt werkelijk waar gewoon je ervaringen delen en los staan van de tijd dat je jezelf ooit dacht te moeten bewijzen. Je kunt objectief zijn. Waardevolle levenslessen doorgeven. Je bent nog steeds een aanwinst voor de maatschappij. Laat je niets anders aanpraten.
Durf oud te worden. Gun jezelf dat.
bron: pixabay.com
