Ik raak nog wel eens verwikkeld in discussies op verschillende fora. Vorige week ging het op Joop.nl over de klimaatcrisis die hongersnoden kan veroorzaken. Dan gaat het natuurlijk al snel over Afrika, en over ontwikkelingshulp. Er zijn nog steeds mensen die denken dat wij alleen maar geld in het continent pompen waar niets voor terugkomt. Terwijl mijn economieleraar 30 jaar geleden al doceerde dat er grote belangen achter zitten, waar de lokale bevolking niet per se van profiteert. Inmiddels weet ik dat dat zacht uitgedrukt was.
Bron: pixabay.com
Hoe blind kun je zijn?
Het is een van mijn stokpaardjes geworden; ik heb ’t vaak over de roofbouw die op ontwikkelingslanden wordt gepleegd en de immense kapitaalvlucht die plaatsvindt. Van daar naar hier, welteverstaan. Ik kan behoorlijk fel worden als mensen dat glashard ontkennen, en ontwikkelingshulp als een “linkse hobby” bestempelen die in een bodemloze put verdwijnt. Het is gewoon niet waar. Bovendien is het een van de oorzaken van migratie, en ik word ronduit pissig als daarvan wordt weggekeken. Vooral omdat de lui die dat doen wél voor dichte grenzen pleiten, maar het vertikken om zelfs maar na te denken over hoe we die oorzaken kunnen wegnemen.
Sterker nog, ik noemde een onderzoek van Tax Justice Network (aangehaald in een artikel van De Morgen), waaruit blijkt dat Afrikaanse landen jaarlijks naar schatting 80 miljard dollar (68,7 miljard euro) aan kapitaalvlucht verliezen. Het antwoord was stuitend: “Geeft dat rapport ook weer hoeveel van dat geld van Afrikanen zelf is die hun geld in het buitenland stallen? […]”. Hoe blind kun je zijn?
Ik heb daar geen antwoord op gegeven, dat soort types kun je met allerlei feiten om de oren blijven slaan, ze willen het toch niet zien. Bang voor roofschaamte.
Bron: pixabay.com
Roofschaamte
In Vrij Nederland staat een artikel met de sprekende titel Tijd voor “roofschaamte”; Een andere manier van denken over de Nederlandse welvaart. Het gaat in op een aspect van onze manier van handel drijven die ik nog niet zo scherp op mijn netvlies had. Onder andere ons landbouwsysteem, dat voornamelijk op de export is gericht, richt ook wereldwijd grote schade aan. Het is een ontluisterend relaas, veel erger dan ik dacht. Landonteigening, ontbossing, gesleep met grondstoffen (quote: “Qua uitstoot van broeikasgassen staan de schepen ook hun mannetje: volgens een studie van de EU uit 2015 veroorzaken ze 3 procent van de wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide. Ter vergelijking: de internationale luchtvaart is goed voor 5 procent.”).
Shell wordt ook nog even op de korrel genomen, die een ravage aanricht in Nigeria. Pure roofbouw wat daar gebeurt.
De schade van onze handel voor mens en milieu is gigantisch. Schade die door Nederland (en andere landen, maar wij spannen wel de kroon) wordt gebagatelliseerd door creatief boekhouden, en voor zover geadresseerd gebeurt dat middels lafhartige convenanten, waar niemand zich aan gebonden voelt.
Het artikel eindigt met de zin: “Beschouw roofschaamte niet als plicht of boete, maar als een andere manier van denken over onze Nederlandse welvaart en eigendunk.”. Pardon? Het lijkt me alleszins onze plicht om het roer radicaal om te gooien. Te beginnen met het serieus in kaart brengen van de wérkelijke schade die we aanrichten met onze handel. En dan eens goed nadenken hoe we het beter kunnen doen, voor mens en milieu. Voor het te laat is. Allemachtig. Hoe blind kun je zijn?
