Wie ben ik? Wát ben ik? En waarom? Ben ik mijzelf? Of slechts wie of wat ik zou moeten zijn? Ben ik mijn levensinstrument? Moet het dan tevens mijn doel zijn om mijzelf zo goed mogelijk te bespelen? Uit de toon vallen is geen punt, maar ergens naar klinken is wel degelijk een mooi streven. Niet te zacht, maar zeker ook niet te hard. Niet te snerpend, niet te lieflijk. En vooral niet vals.
Welke kleur krijgt een kameleon als je hem in een spiegelpaleis zet? Waaraan past zo’n dier zich aan als hij geen andere omgevingskleuren heeft dan die van zichzelf? Dat vroegen biologische cybernetici zich in de jaren 70 ook al af. Behoudt een kameleon in zo’n geval zijn beginkleur? Wisselt hij tussen de verschillende kleurtonen? Of wordt hij door de overdaad aan zelfreflectie tot waanzin gedreven?
Vrouwtjes lijken redelijk kalm te blijven; hun kleur wordt enkel iets donkerder. Hooguit een rode gloed. Misschien zijn ze gewend om een spiegel voorgehouden te krijgen. Mannelijke kameleons raken daarentegen zwaar geïrriteerd door hun spiegelbeeld. De kleur verandert bij de eerste aanblik in geeloranje, soms zelfs knalrood, om zichzelf in een nano-seconde te kunnen onderscheiden van de gereflecteerde, bedreigende ‘rest’, die zo ontzettend hetzelfde is als hij. Rood. Alarm. Bij gebrek aan zelfbewustzijn is de eigen beeltenis afschrikwekkend. Pure angst en stress door een ontbrekende, maar oh zo noodzakelijke identiteit.
bron: pixabay.com
Met veel mensen gebeurt hetzelfde. In het spiegelpaleis der sociale media zien ze enkel nog zichzelf(ie), maar herkennen zich niet meer. Met ieder zelfbeeld, elke selfie, ongewild gespiegeld aan duizenden, nee, miljoenen verwoed reflecterende anderen, drukt de sociale mens zichzelf steeds weer in een nieuwe rol. En neemt gemakshalve toch maar weer een andere kleur aan. Doelgericht aangepast aan de heersende normen en waarden, die een dag later al niet meer gelden. En hoe meer kleuren en rollen je tracht aan te nemen om de contouren van je identiteit na te trekken, des te moeilijker wordt het om te definiëren, wie je nu werkelijk bent.
Daarom klink ik liever. Toonaarden herken je immers ook met je ogen dicht.
Blind voor ongewenste reflectie, bespeel ik mijzelf. Klinkklaar.
Een selfie-sonate in f.
(eerder gepubliceerd op o.a. louterlou.com)
