De zure bommen van Tesla

14 november 2019 door Lou Bartels

Fijn hè, zo’n elektrische auto. Zo’n geruisloos en ‘schoon’ karos. Met 600 kilo aan accu’s erin. Dat geruisloos, dat was even een dingetje, want voetgangers en fietsers hoorden je niet meer aankomen. En dat is gevaarlijk, want dan lopen ze zomaar voor de wielen van jouw – onder meer door 600 kilo aan accu’s – monstertonner.  Maar daar is nu een remedie voor gevonden: een motorgeluidsimulator. Ook een e-auto moet voortaan geluid maken. Maar wie dacht er eigenlijk ooit over na hoe je, als je motorgeluidjes fakende elektrokar eenmaal naar de schroothoop moet, weer van die honderden kilo’s accu-inhoud afkomt? Juist. Niemand.

Eén bonk chemisch afval

Dat ervoer ook de Oostenrijker Dominik Freymuth aan den lijve. Zijn goed 3,5 jaren oude Tesla explodeerde anderhalve maand geleden (<– Duits artikel, of kijk het filmpje >> hier <<  met waarschuwing: in zwaar Oostenrijks dialect). Gewoon, zomaar. Ach, kan gebeuren, niet? Toen de volledig uitgebrande bak na veel omhaal eindelijk op een bedrijfsterrein stond, kwam de volgende shock voor meneer Freymuth. Want hoe kom je als goedwillende burger van zo’n berg chemisch afval af?

Momenteel is er werkelijk geen bedrijf dat zich de vingers wil branden aan het afvalverwerkingsproces van een Tesla, want niemand weet precies wát er in die accu’s zit. Ja, loeiveel lithium-ionen. Maar verder: bedrijfsgeheim. Maar dat het ook, net als bij andere accu’s, hoogst giftig is, is duidelijk. Ook Tesla zelf heeft nog geen enkel bedrijf in Oostenrijk bereid gevonden om die accu’s te verwerken (of te dumpen). En toch rollen er honderdduizenden auto’s per jaar uit de productielijnen. Auto’s die je – na afloop van de paar luttele dienstjaren die hij meegaat – niet normaal naar de schroothoop kunt brengen. Auto’s die, met hun neiging tot exploderen, letterlijk gifbommen zijn.

A video that has gone viral shows a #TeslaModelS parked in a garage starting to emit smoke before bursting into flames in Shanghai on Sunday, leaving 3 vehicles burnt out. Afterward, @Tesla issued a statement, saying it has dispatched a team to the scene. pic.twitter.com/I9J43NWtLm

— People's Daily, China (@PDChina) April 22, 2019

Rijdende brandblaar

Overal ter wereld blijft Tesla garagebedrijven met gestrande Tesla’s steeds maar weer van het kastje naar de muur sturen. Met andere woorden: bekijk het maar met je niet langer rijdende brandblaar. Dat is immers geen Tesla meer; dat is enkel nog een afvalprobleem. En daar moet je als Tesla-klant maar mooi zelf vanaf zien te komen. Tesla zegt weliswaar bijna altijd toe om technici te sturen die de auto zullen demonteren en klaarmaken voor de schroothoop, maar die mensen komen dus gewoon niet opdagen.

Als je verder aandringt, wordt er vervolgens maar naar een of ander lokaal ‘partnerbedrijf’ verwezen, dat de demontage en dumping zou moeten (kunnen) uitvoeren. Maar die partnerbedrijven hebben doorgaans nog niet eens een vergunning in huis om uitgerangeerde Tesla’s überhaupt te mógen verwerken, mede omdat de werkelijke inhoud van de accu’s dus niet bekend is. Dus ook die bedrijven laten je mooi in de kou staan met je e-schroot.

Jumbo Li-ion-bom op wielen

Volgens de chef van zo’n Oostenrijks ‘Tesla-partnerbedrijf’ is het verwerken van oude e-auto’s een gigantisch probleem; niemand weet hoe je de batterijen zelfs maar kunt demonteren. Sterker nog: de meeste auto-afvalverwerkingsbedrijven weten niet eens waar de accu in een Tesla ‘begint’ en waar ie ophoudt. De hele wagen is ermee verweven; de karosserie (bodemplaat) bestaat voor het grootste deel uit accudelen. Brandgevaar tot en met, dus.

In Duitsland zijn er weliswaar twee bedrijven die op grote schaal Li-ionenaccu’s mogen (!) demonteren en ‘recyclen’ (a.k.a. dumpen), maar daarmee schiet je in een buurland als Oostenrijk (of Nederland) niks op, want het is bij wet verboden om die 600 kilo bodemplaataccu van Tesla over de weg te vervoeren. Dat zou dan een gevarentransport moeten worden, maar daar wagen transportbedrijven zich vooralsnog niet aan.

En hier hebben we het dus nog maar over één (1!!) Tesla-probleemgeval. Hoeveel Tesla’s rijden er al rond? (Antwoord: alleen in Nederland al zo’n krappe 40.000, schatting wereldwijd: 2,7 miljoen (2019)). En hoeveel elektrische auto’s zijn er inmiddels al geëxplodeerd? (Antwoord: officieel niet bekend, maar het aantal gevallen neemt gestaag toe, ook in Nederland).
Maar de vraag luidt vooral: hoe komen we van die explosief groeiende, giftige afvalberg van mega-accu’s af? Niemand die het weet.

Schoon? Groen? Haha!

De productie van een elektroauto – inclusief accu’s – is enorm milieuvervuilend. Elke e-auto is, nog voor hij ook maar een kilometer gereden heeft, al een milieucatastrofe. En ook met de ‘actieve’ CO2-uitstoot (tijdens het rijden) schiet het niet echt op: pas na zo’n 700.000 kilometers is een e-auto CO2-gunstiger. En ze rijden weliswaar ‘heel schoon’ op stroom, maar die stroom is nog steeds verre van groen:

E-koetsen hebben een gemiddelde actieradius van hooguit een paar honderd kilometer (die met het oplopende aantal laadcycli ook nog eens duidelijk afneemt; schiet dus niet op). In de winter moet je de accu’s eerst ‘conditioneren’ (opwarmen) voordat het ding een beetje wil starten, waarna je erachter komt dat accu’s bij lage temperaturen heel snel leeglopen. Zwaai maar dag met je handje naar die theoretische actieradius.

Daarnaast is ook nog eens een extra slim én stroomintensief koelsysteem nodig om de accu’s wat sneller te kunnen opladen, zodat je niet uren bij een laadpaal hoeft rond te hangen. Opladen bij een openbare laadpaal duurt toch al gauw zo’n 2 tot 4 uur, bij een snellader nog altijd minstens een half uur. Tesla-rijders schijnen de nieuwe hangouderen van tegenwoordig te worden.

Duurzaam? Ook al niet

De e-automakers zéggen dan wel dat de accu 5 tot 20 jaar meegaat (en als je praktisch niet rijdt, wel 30 jaar), maar daar is tot nu toe – om logische redenen; die dingen bestaan nog niet zo lang – niets van gebleken. Op dit moment zijn de meeste e-auto’s na een jaar of vier rijp voor de schroothoop, die ze niet wil hebben, en al na 3 jaar mag je gerust een extra levensverzekering afsluiten vanwege de kans om door explosie om het leven te komen.

Dus die door Tesla aangegeven 250.000 tot zelfs 1,6 miljoen kilometer ‘accu-levensduur’ mag in feite een totale utopie genoemd worden; een mooi verhaal, gecreëerd in eigen zaak onderzoekslaboratoria. Dat alles dus even afgezien van die niet onaanzienlijke kans dat ze in vlammen opgaan. (<- Duits artikel).

Nog liever een diesel

En uiteindelijk blijf je dus zitten op een zware, chemische elektro-bom, waar op dit moment werkelijk niemand raad mee weet (<- Duits artikel), omdat er simpelweg (nog) geen fatsoenlijk afvalverwerkingssysteem, laat staan een recycle-proces, voor bestaat. Lekker dan, die e-auto’s. Ik zou zo’n ding niet eens in mijn garage durven te parkeren vanwege het spontane brandgevaar, vooral tijdens het opladen. De elektrowaanzin lijkt ons langetermijndenkvermogen (ja, dat is één woord) in ieder geval danig aan te tasten. Waar zijn we in godsnaam mee bezig?

Eerder ontwikkelden we al die prachtige, nieuwe technologie, die ‘kernenergie’ heette. Dé schone oplossing voor het fossiele energieprobleem. Een technologie die enthousiast omarmd en meteen groots ingezet werd, alvorens iemand ook nog maar echt goed had nagedacht over waar we met al het radioactieve afval heen moesten. Oei. Probleempje.

Nu lijkt het wel alsof zich die hele geschiedenis herhaalt: een soortgelijk vraagstuk moet nu opnieuw – en veel te laat – doorlopen worden, dit keer voor een gigantische berg gif in de vorm van oude lithiumionbatterijen (om van die niet recyclebare afvalberg van oude zonnepanelen bijvoorbeeld nog maar niet te spreken). Enige voordeel: de boel straalt niet. Nou, doe mij – bij wijze van spreken (!) – vooralsnog dan maar een degelijke diesel met krachtige katalysator en fatsoenlijke fijnstoffilter. Stukken ‘schoner’.