Hoe woke bent u? Weet u überhaupt wat woke is?
Wikepedia zegt dit: “Waken als een politieke term van Afro-Amerikaanse oorsprong verwijst naar een waargenomen bewustzijn van kwesties met betrekking tot sociale rechtvaardigheid en raciale rechtvaardigheid.”
Wakker geworden, dus.
Inmiddels is de term schijnbaar ook in Nederland redelijk ingeburgerd. Oké, ik denk dat er buiten de grachtengordel her en der wat wenkbrauwen opgetrokken worden, maar goed. Heel dat woke-gebeuren levert inmiddels een hoop felle discussies op. Zie #MeToo of de halve burgeroorlog die inmiddels rond de zwarte piet kwestie is ontstaan.
Diverse minderheden eisen gehoord te worden, vaak tot ergernis van de meerderheid die het probleem niet ziet en al helemaal geen moeite wil doen om het te begrijpen. “We” moeten namelijk al zoveel. En genoeg is genoeg. Je hoeft natuurlijk niet alles te begrijpen, maar luister gewoon naar elkaar! Helaas, dat schijnt tegenwoordig erg moeilijk te zijn. Liever gooien we de meest verschrikkelijke reacties op Facebook om ons ongenoegen te uiten. Je kunt het maar kwijt zijn, hè?
Een neveneffect van wat er gebeurt als mensen zich bewust worden van een bepaalde sociale ongelijkheid: ze worden overdreven correct. Zo ook de directie van de Universiteit van Cambridge. Na klachten van veganistische studenten is een schilderij van Frans Snijders – wat krioelt van de dode beesten – verwijderd. Ja, wat wil je, het is een impressie van een markt uit de 17e eeuw! Zo rolden ze in die tijd!
Maar de studenten waren not amused. Ze eisten dat het schilderij werd weggehaald; ze wilden het niet zien tijdens het eten. Ik begrijp dat de aanblik van dode beesten niet prettig is als je daar als vegan net je bordje groenten naar binnen zit te werken. Maar er is een oplossing: ga ergens zitten waar je het niet ziet! Als ik tijdens het eten onsmakelijke taferelen voorbij zie komen op de tv, zap ik verder of hou ik even mijn handen voor mijn gezicht. Maar ik stuur geen kwaad mailtje naar de tv-bazen om te eisen dat ze die filmpjes met levende wormen niet meer rond etenstijd uitzenden. Maar hardcore veganisten zijn schijnbaar niet zo van de compromissen.
Toen ik vorige week de voetballer Mendes Moreira zag, die met pijn in zijn ogen vertelde wat voor verwensingen er vanaf de tribune in zijn richting waren geslingerd, kon ik wel janken. Gelukkig waren de reacties over het algemeen hartverwarmend, maar dat is lang niet altijd het geval. Waarom heeft dit land zoveel moeite om te erkennen dat er ook hier racisme is? Het woord werkt bij de gemiddelde Nederlander vaak als een rooie doek op een stier, waarbij de term slachtoffergedrag vaak valt.
Ik ben inmiddels zo ver dat ik begrijp – en vooral ook voel – dat zwarte piet echt niet meer kan. Nooit heb ik me er senang bij gevoeld, ook als jong kind niet. Het is vreemd dat je een aversie kunt hebben tegen iets, maar het niet kunt verwoorden. Nu begrijp ik het. Halleluja, ik ben woke! Het is op zijn minst raar dat witte mensen zich gitzwart schminken, een kroespruik opzetten en dan met droge ogen beweren dat het geen racisme is. Hoho, relax, kom van de kast af! Jullie zijn niet racistisch, de uiting is racistisch. Groot verschil.
Het is goed dat er zoveel reuring was rond heel het Moreira-incident. Ik hoop dat het mensen wakker heeft gemaakt. Maar laten we gewoon normaal blijven met z’n allen. We hoeven niet omzichtig om elkaar heen te schuifelen of continu bang te zijn om iets fout te zeggen. Zolang je maar normaal met elkaar blijft praten, is er niets aan de hand.
En kunnen we alsjeblieft stoppen met die verongelijkte opmerkingen onder bepaalde nieuwsberichten? Doe niet zo kinderachtig. Blanke vla mag nog steeds en Black Friday is absoluut geen probleem. Grow up.