Gisteren 6 jaar geleden ging Bianca (Bee) weg. Tot niet lang daarvoor was ze een vitale, jonge vrouw. Tot ze ziek werd en haar gezondheid in rap tempo door kanker verslonden werd. Op een gekozen dag, deze dag, ging zij weg. Kanker haalde haar op. Pakte haar arm vast en nam haar mee.
In november 2017 ging Sandra heen. Een kleurig prachtmens. Ze holde vol energie en daadkracht door het leven. Letterlijk. Run baby, run… Maar de kanker rende met haar mee. En haalde haar in. In gedachten zie ik weer al haar hardloopmedailles hangen, daar in de aula.
Vandaag één jaar geleden nam Dorien (Dooz) afscheid van het fysieke bestaan. Eveneens op een door haar gekozen moment. Een zo fijne vrouw die teveel heeft moeten doorstaan, maar die niet neer wilde storten na zoveel noodlot. Ook bij haar vloog kanker mee op haar vleugels. Tot die haar niet langer konden dragen. Ze haalde de 49 net niet. Jonge vrouwen. Mooie vrouwen. Krachtige, warme, empathische, intens goede vrouwen. Allemaal mensen zoals álle mensen zouden moeten zijn.
En zo zijn er nog meer. Zoveel meer…
Franciska. Alex. Marijke. Wim. Deepak. En lieve, kleine Floor, de regenboogprinses.
Ik denk aan hen. Aan allemaal. Steeds weer. Ik denk aan wat kanker in hun levens en in dat van hun liefsten en naasten aanrichtte. Kapot maakte. Afpakte. Aan wat kanker keer op keer weer wegnam. Van hen. En van ons. Een gapend gat achterlatend. De meesten van hen hadden geen gelegenheid meer om nog zelf over het moment van weggaan te beslissen. Daarom blijft iets als “de gekozen weg van gekozen weg” dubbelzinnig. Want ‘gekozen’ is slechts relatief. En ‘weg’ ook.
Je kíést niet voor deze weg, voor dit ‘weggaan’. Je kíést er niet voor om op een aangewezen moment te sterven. Je beslist enkel en alleen dat de tijd nu daar is, omdat er simpelweg geen andere weg meer is. Teveel pijn. Teveel verlies. Geen hoop of uitzicht meer op beter. Dat dwingt tot het kiezen van een weg die je eigenlijk nooit had willen gaan. Gedwongen kies je dan voor de weg van ‘weg’. Die weg is je allerlaatste sprankje hoop in het leven, want die weg geeft je gelegenheid tot een volwaardig, weloverwogen afscheid. En het is de enig overgebleven garantie dat de pijn voorgoed weg zal zijn.
Vanzelfsprekend ben ik blij dat dit in Nederland mogelijk is. Dat je zelf de regie over je leven én het einde daarvan in handen mag hebben. Dat je kunt beslissen om definitief dag te zeggen tegen een ondraaglijk geworden situatie. Dat je mag bepalen dat het bewust afscheid nemen van liefsten en naasten écht de enig overgebleven weg is.
Weg via een gekozen weg.
Maar het blijft zo bitter… Nothing sweet about it. Kanker graait om zich heen en maait, zo lijkt het, steeds de mooiste en beste mensen weg uit het levensveld. En dat ook nog eens veel te vroeg. Het is altíjd te vroeg…
Ik kan ook niets met de uitspraak dat mensen “het strijd tegen kanker verloren hebben”. Je vecht niet tegen kanker. Je doet er weliswaar alles aan om het weer weg te krijgen of om de groei in ieder geval te vertragen. Je ondergaat allerhande behandelingen. Misschien bid je zelfs. Je hoopt. Uit alle macht. Want dat is al wat rest.
bron: eigen foto (LB)
Sommigen hebben het geluk dat zulke behandelingen aanslaan. Anderen niet. Zo simpel is het. Voor die laatsten is het dan te laat. De hoop vervlogen. En zij zouden dan mogelijk niet hard genoeg gevochten en “de strijd verloren” hebben? Dát is pas een bittere gedachte. Nee, zij hadden pech, ondanks alle hoop. Zij hadden het ongeluk dat de kanker hen tóch inhaalde.
De weg kiezen om op een gekozen dag weg te gaan. Dat is in mijn ogen de meest dappere en sterke beslissing die een mens in (en over) zijn leven kan nemen.
Gekozen weg. De laatste gloed, de laatste groet. De laatste vonk van leven vliegt de donkere, onbekende, onophoudelijke, maar eeuwig verzachtende nacht in.
Voor altijd: Dag…
