“Mama, help mij?”

28 juli 2021 door Lou Bartels

Dat jammerde mijn dochter (15) laatst in de telefoon. Kort daarvoor had ze me in de app gevraagd of ze mocht ‘spijbelen’.

Het is de laatste schoolweek, de leerlingen doen niets meer in de klas behalve stomme films kijken, terwijl docenten op de gang koffie drinken met collega’s. Daarom wil zeg ook graag wat gaan drinken in de buitenlucht, met drie vriendinnen. En ze vraagt mij of dat mag.

“Nou, heel eerlijk? Dat vind ik geen goed idee. Het is nog maar een week, daarna heb je er alle tijd voor. Ik vind het dus wel een beetje dom,” app ik haar terug.
“Maar we doen toch niks meer!” protesteert ze. “En het is zó heet in de klas… En er zijn er zó veel die spijbelen…”
“Sja meid, je bent nog leerplichtig. Ik vind het een stomme actie, dus van mij geen zegen hiervoor. Maar doe vooral wat je niet laten kunt.”

Dat laatste was – achteraf gezien – geen goed advies, want ze dat deed dus. Een uurtje of twee later belt ze. Volledig in paniek en heftig huilend. De lerares heeft de vier dames bij het secretariaat gemeld als “zonder geldige reden of toestemming afwezig” (oftewel: “spijbelend”) en een klasgenoot op pad gestuurd om hen te zoeken. Die vindt hen ook redelijk snel en meldt dat de school naar hen op zoek is.

“Kun jij alsjeblieft school bellen en zeggen dat jij mij toestemming hebt gegeven? Dat ik ziek ben of zo?”
“Nee schat, jíj hebt besloten om tóch te spijbelen, wetende dat er problemen van kunnen komen. Dan moet JIJ het ook oplossen. Bel jij maar, biedt je excuses aan, zeg dat je nú naar school komt en dat het nooit meer voor zal komen. Dan komt het vast wel goed.”

Ik zeg het allemaal wat nonchalant, bijna grinnikend, ervan uitgaande dat dit wel vaker voorkomt op school en dat ze – na excuses – in het ergste geval een vakantiestrafje in de vorm van een suf project krijgen. En dat daarmee de kous af is: lesje geleerd.

Daarop meldt dochter zich meteen telefonisch bij het secretariaat om zich te verontschuldigen en het uit te leggen. Ze krijgt de schooldirecteur aan de lijn. En dan is de boot aan. De directeur is not amused. Hij deelt haar mede dat dit gedrag niet getolereerd wordt en dat “zulke leerlingen” op school per definitie ongewenst zijn, omdat zij hiermee aangeven dat zij duidelijk geen interesse te hebben in hun schoolcarrière. Ze zullen weliswaar nog (!) niet van school gestuurd worden, maar wel het hele eerste jaar moeten herhalen.

Dochter weet niet wat ze hoort. Een heel jaar blijven zitten vanwege één gespijbeld uurtje in de allerlaatste schoolweek? Een regelrechte ramp. En dat alles legt ze me nu – tussen haar tranen door – met horten en stoten uit.
“Mama, help mij?” huilt ze door de telefoon. “Als ik dit geweten had… Ik wil niet het hele jaar over moeten doen vanwege één stomme actie… Kun jij niet nog eens de directeur bellen?”

Ik sta paf. Dit had ik totaal niet verwacht. Wat ís dit voor beleid? Mág dit – juridisch gezien – überhaupt wel? Of is het toch pure bangmakerij? Op aandringen van dochter bel ik de directeur dan toch zelf maar eens op. Een man die een meid van 15 zo afblaft en haar vertelt dat ze nu maar mooi het hele jaar moet overdoen, wil ik zelf wel eens spreken.

Ik blijf vanzelfsprekend heel begripvol en netjes. Ik bied namens dochter – én mijzelf – tig keer excuses aan. Ik vertel dat dit zeker niet haar normale gedrag is. Dat ze doorgaans een persoon met veel verantwoordelijkheidsgevoel is. Dat ze school echt heel erg belangrijk vindt en juist zó blij was dat ze overgegaan is na zo’n raar en stressvol jaar. En ook dat het vanzelfsprekend nooit meer voor zal komen (ze heeft nog 4 jaar te gaan).

Maar ik zeg ook dat ik deze consequentie van een ietwat domme actie buiten alle proporties vind; dat deze “straf” absoluut niet in verhouding staat tot het “vergrijp”. Dat het hier om pubers gaat die voor het eerst iets stoms maar relatief onschuldigs hebben gedaan en niet om een paar notoire rellers die de aula in de fik gestoken hebben.

Al mijn woorden stoten op dovemansoren. De directeur is razend, óók tegen mij. Hij schreeuwt bijna, als een opgewonden kenau. Iets wat mij op zich al verbaast: waarom laat deze man zich in godsnaam zó opnaaien over een akkefietje met wat spijbelende pubers, iets wat zeker wel vaker gebeurt op een school met zo’n duizend leerlingen in de ‘obstinate’ leeftijdcategorie? Hij klinkt in ieder geval behoorlijk overwerkt en totaal gestrest. Maar voor hem staat het vast: “Ze blijven alle vier maar mooi een jaar zitten, hun verdiende loon!”

“En als ze dan toch nog íéts willen doen,” briest hij verder, “moeten ze maar met hun mentorlerares gaan praten. En zich bij haar verontschuldigen. Als zij meent dat die excuses oprecht zijn, zullen we voorval op het schoolforum bespreken en besluiten of ze moeten doubleren.”

Ik weet niet wat ik hoor. Ze moeten diep door ’t stof, dat is nu wel duidelijk. Maar dat gesprek met de mentor – normaal gesproken een gefrustreerde, eveneens overspannen, puberonvriendelijke vrouw, waarbij ik me afvraag wat ze überhaupt in het onderwijs te zoeken heeft – klinkt als de enige opening, de laatste uitweg. Ik bel dochter weer en vertel haar wat ze dan nu maar moet gaan doen. En ze doet het, samen met de andere meiden. Op naar hun mentor, om zich uit te putten in oprechte verontschuldigingen en vertwijfelde we-zullen-het-nóóit-meer-doen’s.

De mentor blijkt deze keer een verademing. Ze begroet het viertal lachend: “Waar zijn jullie nu helemaal mee bezig?” Ze vertelt hen dat ze nu eerst eens rustig moeten worden (wat moet je anders, met vier wanhopig blèrende meiden tegenover je) en dat de soep echt niet zo heet gegeten zal worden. Ook heeft ze al met de directeur gesproken en een goed woordje voor hen gedaan. De zaak is daarmee afgedaan. Voor nu althans.

Maar ik zit er toch mee in mijn maag. Wat is dit voor manier van omgaan met pubers? Zijn ze daar het pedagogische spoor echt compleet bijster? Dreigen met een zittenblijfjaar en zelfs met van school gestuurd worden, voor een (1!!) uurtje spijbelen? Dit vergeet mijn dochter haar leven lang niet meer. En als ze daadwerkelijk een jaar had moeten herhalen, had dat enórme uitwerkingen gehad op haar verdere schoolloopbaan. Een jaar op een puberleven is gruwelijk lang. Dat de school hen even goed wil laten schrikken om verdere ‘ontsporing’ te voorkomen, snap ik ergens nog wel. Maar dat had ook anders gekund. Nu is haar gevoel voor rechtvaardigheid in één klap vermorzeld.

Ik hoop – nee, ik weet wel zeker – dat ze hiervan geleerd heeft. Haar eigen kleine catastrofe, te midden van alle wereldlijke rampzaligheden. Is er op deze manier een stukje volwassenheid bijgekomen? Of juist een stuk onbevangen kind-zijn voorgoed afgebroken? Ik weet het niet. In ieder geval is ze wel een traumatische ervaring rijker, dat is zeker. En hoef ik me zeer waarschijnlijk geen zorgen meer te maken dat ze ooit nog zal spijbelen.

bron: pixabay.com 1006100