Toen ik nog jong was, leek het leven zó mooi. Wonderlijk. Prachtig. Magisch. Maar toen kwam het moment waarop ik ineens verstandig moest worden. Met een flinke dosis logica en verantwoordelijkheidsgevoel. En praktisch ingesteld, dat ook. Ik kreeg ineens een wereld voorgeschoteld, waarin ik betrouwbaar moest zijn. Een klinische, intellectuele, cynische wereld.
Maar soms lijkt het wel alsof die hele wereld slaapt. En de vragen die dan opdoemen, zijn te diepgaand voor zo’n eenvoudig iemand als ik. Dus wil je me alsjeblieft vertellen wat we nu geleerd hebben? Ik weet dat het absurd klinkt, maar kun jij me misschien vertellen wie ik nu eigenlijk geworden ben?
Kijk uit wat je zegt (of denkt), want dan word je al snel bestempeld als een radicaal of extremist. Of op zijn minst als een liberaal, of een fanatiekeling. Soms zelfs als een crimineel. Als kind moet je zo snel mogelijk acceptabel en respectabel gemaakt worden. Een toonbaar, fatsoenlijk en logisch denkend kasplantje. Alsjeblieft, vertel me, wát heb ik nu daadwerkelijk geleerd?
—
Als je van mijn generatie bent (oeh, dat klinkt echt heel oud…), herken je de tekst hierboven vast wel. Het is een – zeer vrije – interpretatie van de Logical Song van Supertramp. Laatst hoorde ik ‘m weer op de radio. En realiseerde me dat deze song nu eigenlijk actueler is dan ooit. Dit is wat er toen gebeurde en wat nu nog steeds gebeurt: kinderen, maar ook volwassenen, worden gedrild. In een nuttig patroon gedrukt, in een logisch stramien geduwd. Ze worden in een korset van sociale wenelijkheid en politieke correctheid gegoten, want dat maakt hen betrouwbaar en voorspelbaar. Dat begint op school en werkt door in het verdere leven.
Maar hoe zit het dan met alles wat zij níét op school leren? Al datgene wat zoveel verwarring in ons wezen veroorzaakt? Je wordt op school nu niet bepaald voorbereid op het leven in die zin dat je ook leert wie je diep van binnen bent. Je leert enkel hoe je aan de buitenkant moet functioneren in een steeds harder pushende maatschappij. Maar je leert niet om intuïtief te handelen, om te doen wat je hart je ingeeft, om je eigen mening te hebben, om creatief te zijn. En je krijgt ook nooit een plausibele verklaring voor waar het in het leven nu wérkelijk om draait. Geen kip die het weet.
Dan kom je dus van school en ben je nog steeds volledig in de war. Je weet niet wat je wilt en al helemáál niet wie je bent. Het onderwijssysteem heeft enkel weer een “geschikt product” afgeleverd dat weliswaar in de wereld past, maar dat innerlijk helemaal niet past bij diezelfde wereld. De mentale discrepantie tussen wie je bent c.q.moet zijn en wie je onderbewust eigenlijk had willen worden, wordt steeds groter.
Dat is ook hoe Rodger Hodgson, Supertramps zanger, songwriter en keyboarder, zijn schooltijd ervoer; verwarrend in plaats van verklarend.
En ik zie dat nu in mijn eigen kinderen terug. Zowel mijn zoon (19) als mijn dochter (16) zijn prachtige mensen met verantwoordelijkheidsgevoel, empathie, een mening, discussiecapaciteiten en een hoge sociale intelligentie. Maar in mijn ogen maakt het schoolsysteem – in ieder geval dat hier in Oostenrijk – alles in hen kapot, in die zin dat alle enthousiasme, alle verwondering en magie, alle vermogen tot zelfontdekking en het hebben c.q. doorzetten van een eigen wil, systematisch eruit gedrild wordt.
Ze weten niet wat ze werkelijk kunnen of wie ze willen zijn in deze wereld, die enkel nog aan elkaar hangt van ‘moeten’, van verplichtingen en conformiteit. Alles in het kader van de verantwoordelijkheid en solidariteit. Geen wonder dat depressiviteit hoogtij viert onder de jeugd.

bron: pixabay 784704
Ze moeten zich solidair met het milieu en het klimaat bezighouden (wat ze ook beiden volop doen), want anders is er overmorgen geen leven voor hún kinderen. Ze moeten zich solidair laten vaccineren, want: “Anders lijdt de hele bevolking, ja de hele wereld, onder jouw gedrag, belast je de zorg straks doordat jij wél doodziek wordt en gaan je opa en oma dood door jou.” Zo wordt het in ieder geval gebracht in de media. Ze moeten solidair genderneutraal zijn, om vooral maar niemand te kwetsen.
Maar door al die opgelegde solidariteit worden de individualiteit, de eigen wil en eigen opvattingen, de eigen identiteitsvorming, het vermogen om zélf na te denken, van jongs af aan in de kiem gesmoord. De huidige generatie jongeren is er eentje van terughoudendheid, van sociale conformiteit.
Wees acceptabel en presentabel.
Val niet op, doe wat iedereen doet.
Conformeer, functioneer, excelleer én excuseer.
Hun generatie kan daarvan in ieder geval een liedje zingen. Doodzonde.