“Gezellig hoor,“ knikt mijn moeder als ik haar een glaasje wijn inschenk.
We vieren haar 80e verjaardag in een feestzaal, die we speciaal voor deze gelegenheid hebben gehuurd.
“Hmmm, vind je?” twijfel ik. Niet echt een bruisend feestje… Op de een of andere manier voelt dit niet echt als jouw party. Ik zie alleen maar opgegraven bodemschatten. Lieve oude mensen, hoor, die je hebt uitgenodigd, maar waar zijn al die vlotte kerels, die jou bijna dagelijks appen en nog altijd om je heen zwermen?”
“Nee joh, die horen toch echt meer bij mijn privé-leven,” verklaart ze lachend. “Dat gedeelte wil ik echt liever een beetje geheim houden. Oh, kijk nou eens,” wijst ze naar een groot projectiescherm, “er begint nu een diashow, geloof ik… Wat leuk!”
Terwijl alle stoelen worden verplaatst, klimt mijn zus op een geïmproviseerd podium.
“Herinner je je deze foto nog, ma?” probeert ze mijn moeders geheugen op te frissen.
“Jazeker wel. Onze vakantie in de bergen ergens in Zwitserland. Goh, da’s lang geleden, zeg! Wat waren jullie toen nog klein!”
Alle oudjes in de zaal kijken vol vertedering naar een dia waarop we als gelukkig en harmonieus gezin staan afgebeeld. Zelfs de mierzoete kleur van onze kinderjurkjes matchte perfect met mijn vaders polo-shirt.
“Aaaah, wat schattig,” wordt er hier en daar gemompeld.
Maar dan weet mijn moeder het idyllische beeld wreed te verstoren.
“Kijk, ik draag daar mijn nieuwe, witte spijkerbroek! Dat was die broek, die onze hele vakantie heeft verpest. Je vader vond dat die broek mij veel te sexy stond. Alleen maar slaande ruzie om die witte spijkerbroek, want je weet zelf wel hoe ziekelijk jaloers hij altijd was…”
Er valt een pijnlijke stilte, maar ma lijkt zich er helemaal niets van aan te trekken. Ik grinnik zachtjes. Mijn moeders feestje lijkt nu pas echt lekker op gang te komen.
“Oh, ja, da’s die oude schoolfoto van mij tussen al jullie docenten op de lagere school…” weet ze meteen als de volgende dia verschijnt. “Toen was ik net lid geworden van de oudercommissie.”
Tussen een stel slonzige hippies met lange haren, ongeschoren koppen en wijde broekspijpen ontdek ik mijn inmiddels vrijgevochten, stralende en bijna onherkenbare moeder. Ze staat nét iets te dicht tegen mijn leraar aangedrukt.
“Beregezellige tijd, want dan doken we na zo’n vergadering vaak nog even met z’n allen de kroeg in… zie je die leraar rechts? Leuke vent, keurig getrouwd, maar wist je dat hij jarenlang vreemd is gegaan? En je raadt nooit met wie, haha! Met…”
“Eh, volgende dia,” probeert mijn zus haar keurige en zorgvuldig geselecteerde diashow te redden. Maar mijn moeder is net lekker op dreef en onverstoorbaar besluit ze haar verhaal af te maken. Tenenkrommend beluistert iedereen in de zaal alle zeer pikante en intieme details, die daarop volgen. Steeds ongemakkelijker schuiven de oudjes op hun stoel heen en weer. Het verleden begint eindelijk te bewegen.
“Volgende dia…” neemt mijn moeder de volledige regie over. Ze is overduidelijk totaal in haar element, nu ze besloten heeft haar eigen verleden te becommentariëren. Geamuseerd en met ingehouden lach luister ik naar alle goudeerlijke, onthutsende, vreselijk gênante, maar veelal grappige anekdotes, die ze bij elke geprojecteerde dia te pas en te onpas met iedereen deelt. Een heerlijk transparant verleden. Vroeger heette dat gewoon de vuile was buiten hangen.

bron: pexels.com 7867217