Tegenwoordig moet je je voor alles schamen.
Je hebt een fijne vliegvakantie naar Kreta geboekt? Schaam je!
Je doet nog aan vleesconsumptie? Schaam je dubbel en dwars!
Je hebt je footprint nog niet geanalyseerd? Schaam je in ’t kwadraat!
Je leeft nog? Schaam je tot in ’t oneindige!
Oh ik schaam mij zo
En nu heeft mijn dochter me ook nog eens avocado-schaamte aangepraat. Sinds mijn neiging tot meer vegetarisch eten (goed van mij, hè?) ben ik nóg gekker geworden op de romige, groene vrucht. Ze zijn dan ook op continue basis in mijn koelkast te vinden. Of liever gezegd: waren. Want nu zijn ze daar niet meer.
“Mam, weet je wel hoe erg de mensen in Chili en Peru lijden door al die avocado’s die jij eet?” Dat zei ze. Haar vermanende blik sprak boekdelen. Ik was net in de keuken een roggebroodje (geen tarwe; da’s slecht! -> tarweschaamte!) met avocadopulp aan het wegwerken.
“Huh? Eh, nee?” was dan ook het enige wat ik met volle mond wist te riposteren.
“Ja. De mensen daar hebben bijna geen water meer omdat alles op die avocado-plantages gesproeid wordt. En ze worden onderdrukt en uitgebuit! En avocado’s zijn slecht voor het milieu!”
Superfood no more

bron: pixabay.com
Oké dan. Dat vraagt om investigatie (nee, niet investigation; geen Engelse, maar vernederlandste Engelse woorden! Anders krijg ik last van English-shame). En waarachtig, het klopt. In de landen waar de avocadoproductie hoogtij viert (o.a. Peru, Chili, Colombia, Mexico, Zuid-Afrika), is er inderdaad een groot probleem. Door de westerse waan die ‘superfood avocado-gekte’ heet, zijn avocado-plantages inmiddels in handen gevallen van de lokale maffia, die goud geld ziet in ’t groene ding. Makkelijk te produceren (met slavenarbeid natuurlijk) en dat verschepen (CO2!) kost toch geen drol.
Alleen moet er wel een beetje water op. Een beetje veel water. Water dat in die landen sowieso al schaars is. Eén kilo avocado’s (ca. 3 grote) staat equivalent aan 1000 liter water. Even vergelijken: een kilo tomaten kost 180 liter water. En die groeien ook hier in Europa, waar water (nog) niet zo’n probleem is. In 2018 consumeerden wij Europeanen maar liefst 650.000 ton avocado’s! Tendens: (exponentieel) stijgend. [bron: World Avocado Organization, die natuurlijk de avocado-consumptie wil stimuleren]. Tel uit je winst waterconsumptie.
Avocado-maffia

bron: pixabay.com
Maar ja, waar bomen staan, kunnen geen avocado’s groeien. Dus wat doet de avocado-maffia? Regenwouden kappen als een gek. Tot wel 4000 (!) hectare per jaar [bron]. Vanzelfsprekend illegaal, but who da foek cares. Vooral in Mexico zijn hele drugskartels al in de nieuwe business gestapt, wegens zeer lucratief. Daarnaast worden de productiemethodes steeds grover; pesticiden en andere gifstoffen worden niet geschuwd om het resultaat zo mooi, groen en houdbaar mogelijk te maken.
Nog niet helemaal rijp worden ze dan over de hele wereld verscheept, opdat ze zogenaamd (bijna) ‘eetrijp’ in de winkels liggen. Bijna, want zacht worden ze pas als er een stuk of 20 mensen in hebben zitten knijpen. Daar is de eetrijpheidsgraad op berekend. Nou, lekker dan.
Probleem met wortels
Maar ja. Wat moet ík nu? Ik ben natuurlijk wel enigszins verbijsterd door wat ik lees, maar het is maar één van de vele, vele misstanden in de wereld. Moet ik dan gelijk maar helemaal geen avocado’s meer eten? En die werkende bevolking daar dan? Dat geeft me hetzelfde gevoel als bij door kinderhandjes geproduceerde kleding; als niemand die meer koopt, hebben die kinderen helemáál geen werk meer (scholing is er toch al niet) én dus ook niks te eten. Het maakt hún probleem alleen maar groter. Ik krijg stante pede last van rijkdomschaamte.
Moet je dat probleem niet beter bij de wortel aanpakken, in plaats van aan symptoombestrijding te doen? Juist de wanhopige situatie in die landen maakt dat de maffia aldaar alles kan doen en laten wat ze willen. Politieke misstanden, onderdrukking, armoede, honger en dorst, het maakt juist díé landen, díé bevolking kwetsbaar. Maar moet ik daarom nu van schaamte in mijn schulp kruipen en mijn amoureuze avocado-verhouding beëindigen?
Waarom is dit nu ineens óók al mijn probleem? Ik eet al (bijna) geen vlees of kip meer, maar eigenlijk moet ik ook maar geen kiwi’s, bananen, pizza, rijst, vis en schaaldieren meer eten, wegens productiemisstanden. Eigenlijk moet ik maar gewoon helemáál niet meer eten. Oh-oh, ik voel de eet-schaamte al opkomen.
Winkeliers, doen jullie eens wat?
Maar dan de volgende vraag: waarom koopt de middenstand überhaupt nog avocado’s uit die landen in? Waarom liggen bij de Appie en de Lidl nog steeds die maffia-avocado’s (en ook alléén maar die) in de schappen? Waarom maken zíj hun inkoop niet ‘milieubewuster’? Ik wil best een euro meer betalen voor een avocado, als die dan goed beter geproduceerd is. In Spanje bijvoorbeeld; ook daar komen avocado’s vandaan, die nog ‘enigszins’ volgens de Europese richtlijnen geproduceerd worden. Avocado’s moeten weer een delicatesse worden, geen superfoodhype. Af en toe een keer. Dan maakt het ook niet uit of ze een euro duurder zijn per stuk.

bron: pixabay.com
Er zijn zelfs al kleine Europese avocado-producenten die in deze markt(misstand) gesprongen zijn en nu ‘Europese, onbehandelde avocado’s’ verkopen. Zelfs via online shops als www.avocadoshop.biz (en nee, dit is geen advertorial). Die leveren echter alleen als het avocado-seizoen is. Nu zijn ze dus op vakantie. (Oh, vakantie! Ai! -> vakantieschaamte…)
Levensschaamte
Dochter maakt het allemaal niks uit. Geen avocado’s meer voor mama, is haar brute instelling. Maar nu begin ik zelfs te twijfelen of ik ooit wel aan kinderen had moeten beginnen. Het energieverbruik tijdens de productie ervan is namelijk gí-gán-tisch en die wordt tijdens de puberteit alleen nog maar groter. En de CO2-uitstoot, de vervuiling (pampers!) en het waterverbruik per op de wereld gezet kind is óók al enorm.
Het duurt vast niet lang meer. Dan krijg ik ook nog last van kinderschaamte. Ach nou ja, moet ik die ook maar niet meer eten.
Ben ik effe goed bezig: ik heb geen kinderen ik lust geen advokado,s en ik houd ook al niet van chocola